Afrykański pomór świń to najgroźniejsza z chorób atakujących świnie zarówno te dzikie jak i hodowlane. Najczęściej wprowadzenie wirusa ASF do kraju wolnego od choroby następuje poprzez transport, mięso, produkty mięsne, odpadki kuchenne i poubojowe, pochodzące od chorych świń i dzików. Posiadacz zwierząt, który zauważył objawy nasuwające podejrzenie choroby zakaźnej, jest zobowiązany do natychmiastowego zgłoszenia podejrzenia choroby (obowiązek ustawowy obwarowany sankcją karną).
20 listopada 2016 r. Główny Lekarz Weterynarii potwierdził wystąpienie sto piętnastego przypadku afrykańskiego pomoru świń (ASF) u dzików na terytorium Polski. Jak czytamy w opublikowanym komunikacie sto piętnasty przypadek stanowi dzik odstrzelony w pobliżu miejscowości Białowieża (gmina Białowieża, powiat hajnowski, województwo podlaskie), w odległości ok. 3 km od granicy polsko - białoruskiej. Od odstrzelonego dzika pobrano próbkę do badań laboratoryjnych w ramach monitoringu tej choroby. Powyższy przypadek ASF został potwierdzony badaniami laboratoryjnymi wykonanymi w krajowym laboratorium referencyjnym ds. ASF (wyniki otrzymane w dniu 16 października 2016 r.). Tusza odstrzelonego dzika została unieszkodliwiona pod nadzorem właściwego powiatowego lekarza weterynarii.
Afrykański pomór świń to najgroźniejsza z chorób atakujących świnie zarówno te dzikie jak i hodowlane. Nie ma szczepionki, ani sposobu na leczenie zarażonych zwierząt. Wirus może być w mięsie, ale również w wędlinach. Choroba jest zakaźna, a sam wirus ją powodujący jest odporny na wysokie i niskie temperatury. Afrykański pomór świń pojawił się w 1921 roku w Afryce. Pierwsze ogniska w Europie stwierdzono ok. roku 1957 w Portugalii i Hiszpanii, gdzie wybito tysiące zwierząt. Choroba pojawiała się później we Francji, Włoszech, na Malcie. W 2007 roku stwierdzono pierwsze przypadki afrykańskiego pomoru świń w Gruzji, Armenii, Azerbejdżanie i w Rosji. Obecnie pojedyncze ogniska znajdują się na Ukrainie, na Białorusi, na Litwie, a także w Polsce. Choroba jest zakaźna, przenosi się bezpośrednio ze zwierzęcia na zwierzę (również przez kontakt z jego odchodami), ale może być też przenoszona przez kleszcze. Ludzie nie są wrażliwi na zakażenie wirusem ASF, w związku z czym choroba ta nie stwarza zagrożenia dla ich zdrowia i życia.
Najczęściej wprowadzenie wirusa ASF do kraju wolnego od choroby następuje poprzez transport, mięso, produkty mięsne, odpadki kuchenne i poubojowe, pochodzące od chorych świń i dzików. Najczęstszą przyczyną zakażenia świń jest bezpośredni kontakt ze zwierzętami zakażonymi lub zakażonymi odpadkami żywnościowymi. W przypadku terenów o wysokim zagęszczeniu gospodarstw utrzymujących świnie, rozprzestrzenianie się wirusa między gospodarstwami jest łatwe, za pośrednictwem osób odwiedzających gospodarstwo lub zakażonej paszy, wody, czy narzędzi.
U świń mogą pojawić się następujące objawy: wysoka gorączka, z tym że gorączkujące świnie mają początkowo zachowany apetyt i zachowują się normalnie; liczne padnięcia świń w każdym wieku; sinica skóry uszu, brzucha i boków ciała, drobne, lecz liczne wybroczyny w skórze; duszność, pienisty lub krwisty wypływ z nosa; biegunka, często z domieszką krwi.
Jak zapobiegać afrykańskiemu pomorowi świń? Ograniczyć dostęp osobom postronnym do pomieszczeń lub miejsc, w których znajdują się zwierzęta, w szczególności osobom, które w ostatnim czasie przebywały na terytorium krajów, gdzie wystąpiła ASF lub brały udział w polowaniach na zwierzęta łowne; zabezpieczyć swoje gospodarstwo przed przedostaniem się dzików, zabezpieczyć paszę przed dostępem zwierząt wolno żyjących; stosować w gospodarstwie procedury sanitarne - utrzymywać gospodarstwo w czystości, dbać o czystość sprzętu używanego w gospodarstwie, stosować odkażanie bieżące, używać osobnego obuwia, odzieży ochronnej oraz narzędzi do obsługi zwierząt; nie wprowadzać do gospodarstwa zwierząt niewiadomego pochodzenia - bez świadectwa zdrowia lub wykazujących jakiekolwiek objawy osłabienia; Nie skarmiać zwierząt odpadkami żywności.
Posiadacz zwierząt, który zauważył objawy nasuwające podejrzenie choroby zakaźnej, jest zobowiązany do natychmiastowego zgłoszenia podejrzenia choroby (obowiązek ustawowy obwarowany sankcją karną). Zgłoszenie należy przekazać do powiatowego lekarza weterynarii bezpośrednio, albo za pośrednictwem lekarza weterynarii opiekującego się gospodarstwem lub właściwego miejscowo organu samorządu terytorialnego (wójta, burmistrza). Po dokonaniu zgłoszenia - do czasu przybycia urzędowego lekarza weterynarii - hodowca zwierząt zobowiązany jest do: izolacji i strzeżenia w gospodarstwie wszystkich przebywających tam zwierząt; wstrzymania się od wywożenia, wynoszenia i zbywania produktów z gospodarstwa, w szczególności mięsa, zwłok zwierzęcych, środków żywienia zwierząt, wody, ściółki, nawozów naturalnych; uniemożliwienia dostępu osobom postronnym do pomieszczeń lub miejsc, w których znajdują się zwierzęta podejrzane o zakażenie lub chorobę.
Więcej na temat choroby i zasadach jej zapobiegania na stronach
Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi http://www.minrol.gov.pl,
Głównego Inspektora Weterynarii http://wetgiw.gov.pl,
Wojewódzkiej Inspekcji Weterynaryjnej z/s w Krośnie http://wiw.krosno.pl
Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego https://bip.rzeszow.uw.gov.pl.
